Kinezyterapia

Ćwiczenia bierne

– są to ruchy w stawach wykonywane przez fizjoterapeutę. Wskazaniem do ćwiczeń biernych jest brak dowolnej czynności mięśni, jeżeli ruch czynny jest niemożliwy ze względu na stan chorego. Celem ćwiczeń biernych jest niedopuszczenie do powstawania przykurczów, zmian patologicznych w stawach i tkankach okołostawowych. Brak ruchu i obciążenia stawów powodują upośledzenie odżywienia chrząstki stawowej, co prowadzi do jej atrofii. Ruch pobudza błonę maziową stawu do wytwarzania mazi stawowej, która jest jedynym źródłem odżywiania chrząstki stawowej. Brak ruchu prowadzi do atrofii mięśni, upośledza ich ukrwienie i odżywianie. Ćwiczenia bierne wykonuje się w pozycjach izolowanych, ograniczając ruch do jednego stawu i jednej płaszczyzny ruchu, zawsze w fizjologicznej osi stawu. W ćwiczeniach biernych ruchy w stawach chorego wykonuje terapeuta (stąd nazwa ćwiczenia bierne), umożliwiających wykonanie ruchu w pełnym zakresie.
Ćwiczenia bierne powinny być wykonywane kilka – kilkanaście razy dziennie, we wszystkich stawach, w których występują deficyty ruchu.

Ćwiczenia czynne

– są to ruchy w stawach wykonywane przez fizjoterapeutę, Wskazaniem do ćwiczeń biernych jest brak dowolnej czynności mięśni, jeżeli ruch czynny jest niemożliwy ze względu na stan chorego. Celem ćwiczeń biernych jest niedopuszczenie do powstawania przykurczów, zmian patologicznych w stawach i tkankach okołostawowych. Brak ruchu i obciążenia stawów powodują upośledzenie odżywienia chrząstki stawowej, co prowadzi do jej atrofii. Ruch pobudza błonę maziową stawu do wytwarzania mazi stawowej, która jest jedynym źródłem odżywiania chrząstki stawowej. Brak ruchu prowadzi do atrofii mięśni, upośledza ich ukrwienie i odżywianie. Ćwiczenia bierne wykonuje się w pozycjach izolowanych, ograniczając ruch do jednego stawu i jednej płaszczyzny ruchu, zawsze w fizjologicznej osi stawu. W ćwiczeniach biernych ruchy w stawach chorego wykonuje terapeuta (stąd nazwa ćwiczenia bierne), umożliwiających wykonanie ruchu w pełnym zakresie.
Ćwiczenia bierne powinny być wykonywane kilka – kilkanaście razy dziennie, we wszystkich stawach, w których występują deficyty ruchu.

wskazania

Efekty ćwiczeń

  • normalizacja napięcia mięśniowego poprzez torowanie prawidłowej impulsacji nerwowej do mięśni
  • poprawa siły i wytrzymałości mięśniowej
  • utrzymanie bądź zwiększenie zakresu ruchu w stawie, przez systematyczne rozciąganie i skracanie więzadeł, torebki stawowej i mięśni
  • wzmocnienie i uelastycznienie włókien kolagenowych aparatu torebkowo-więzadłowego stawów
  • poprawa odżywiania tkanek (trofiki) poprzez uruchomienie pompy mięśniowej

Stretching (ang. rozciąganie)

– zestaw ćwiczeń fizycznych polegający na rozciąganiu mięśni w celu ich uelastycznienia, a także poprawieniu ukrwienia układu motorycznego i spowodowanie jego rozruszania. Polega na kilkunastosekundowej, izometrycznej pracy (napinaniu) mięśnia oraz następnie powolnym rozluźnianiu go, a następnie rozciąganiu go przez następne kilkadziesiąt sekund. Podczas wykonywania ćwiczeń ważne jest często zachowanie koordynacji ruchowej, równomiernego oddechu i nieprzesadzanie z napinaniem mięśni. Stretching używany jest również jako powszechna, ale zaawansowana, forma rehabilitacji.

wskazania

Do głównych faz i zasad stretchingu zalicza się:

  • napinanie poszczególnych mięśni przez 10–15 sek.
  • rozluźnianie na 2–5 sek.
  • rozciąganie przez ok. 10–30 sek.
  • równomierne ćwiczenia oddechowe towarzyszące poprzednim (nie wstrzymywać oddechu)

Ćwiczenia z przyrządami

– fizjoterapeuta dobiera odpowiedni sprzęt do ćwiczeń w postaci plasteliny medycznej, ekspanderów, piłek, taśm, ciężarków itp. Akcesoria te dobierane są do aktualnego stanu pacjenta, jego deficytów funkcjonalnych, ograniczeń wynikających z charakteru przebytego urazu, wskazań lekarskich pooperacyjnych. Ma to na celu wzmocnienie mięśni, odtwarzanie i utrwalanie wzorców ruchowych w przypadku niedowładów. Wskazane są przy osłabieniu siły mięśni, zaburzeń ze strony układu nerwowego itp.

Terapia narzędziowa

– to nowoczesna forma terapii wykorzystująca specjalistyczne narzędzia Smart Tools do opracowywania tkanek miękkich narządu ruchu. Techniki manipulacji tkanek miękkich z wykorzystaniem narzędzi wpływa na receptory wolno i szybko reagujące, znajdujące się w skórze i powięzi. Przez to terapia zmniejsza dolegliwości bólowe, zwiększa zakres ruchu oraz poprawia funkcje stawów.

Metoda ta jest dobrym uzupełnieniem innych form manualnego leczenia tkanek miękkich, wykorzystywana przy występowaniu różnorakich problemów układu mięśniowo-szkieletowego. Jest to forma mobilizacji tkanki miękkiej z użyciem specjalistycznych narzędzi. Umożliwia ona skutecznie zwalczanie adhezji powięziowych oraz daje szerokie pole możliwości do pracy na bliznach.

Terapia manualna

– to metoda fizjoterapii wykorzystująca cały wachlarz technik, chwytów i pozycji złożeniowych pacjenta. W terapii manualnej stosuje się techniki diagnostyczne oraz terapeutyczne w celu wykrycia przyczyn oraz opracowania metod leczenia schorzeń układu ruchu. Terapia ta jest działem leczenia diagnostycznego i terapeutycznego. Pozwala rozpoznawać zaburzenia układu ruchu oraz poddawać terapii zdiagnozowane, odwracalne zmiany funkcjonalne, jej elementy składowe to wywiad z pacjentem, badanie fizykalne oraz testy diagnostyczne. Czasem wymagane są dodatkowe badania, jak np. zdjęcie rentgenowskie czy rezonans magnetyczny. Do najistotniejszych zadań terapii manualnej należą pomoc w odzyskaniu swobody zakresu ruchu w stawie i redukcja dolegliwości.
Koncepcja Maitland podkreśla duże znaczenie wywiadu z pacjentem przebiegającym według ściśle określonego schematu. Terapeuta manualny koncentruje się na największym problemie bólowym, z jakim zgłosił się pacjent.

wskazania

Wskazania:

  • zablokowania czynnościowe stawów
  • bóle mięśni w wyniku urazu
  • zmiany przeciążeniowe
  • napięciowe bóle

Leczenie manualne stawów może się odbywać z wykorzystaniem różnych metod fizjoterapeutycznych. Dużą skutecznością cechują się techniki tkanek miękkich, np.: poizometryczna relaksacja mięśni, która służy do obniżania napięcia mięśniowego.
Terapia manualna wykorzystywana jest zarówno w ortopedii jak i w reumatologii. Ogromną zaletą tej metody jest jej duże bezpieczeństwo oraz to, że leczenie opracowywane jest indywidualnie, w zależności od schorzenia i stanu pacjenta.

PNF

PNF – to metoda kompleksowej kinezyterapii, oparta na neurofizjologicznych zasadach wykonywania czynności ruchowych i ich rozwoju w trakcie życia człowieka, wykorzystywana do odzyskiwania utraconych lub kształtowania zaburzonych umiejętności ruchowych, wykorzystywana jest w różnego rodzaju zaburzeniach w obrębie układu kostno – mięśniowego. Celem metody PNF jest ułatwienie pacjentowi wykonywania codziennych czynności i osiągnięcie możliwie jak największej samodzielności.
W schorzeniach ortopedycznych, zespołach bólowych, stanach pourazowych, najważniejsze jest z reguły pozbycie się ewentualnego bólu i możliwość powrotu do prowadzenia dotychczasowego trybu życia.

wskazania

Wskazania:

  • usprawnianie po urazach, kontuzjach
  • zespoły bólowe
  • choroby o podłożu zwyrodnieniowym

Terapia bańką chińską

– podstawowymi wskazaniami do terapii bańką chińską są różnego rodzaju stany po urazach. Szczególnie te, które w żaden sposób nie były poddane rehabilitacji. Są nimi np.: naderwania i naciągnięcia mięśni, ale także złamania kostne, które są już mocno zadawnione, wszelkiego rodzaju uczucia mrowienia, ciągnięcia, ale także słabość i “niemoc”. Z tego typu schorzeniami bańka chińska radzi sobie doskonale. To zabieg terapeutyczny, który pobudza przepływ krwi i limfy, przynosi ulgę napiętym mięśniom i usuwa ból. Terapię stosuję się jako jako wstęp lub element innych zabiegów terapeutycznych.

wskazania

Korzyści dla Pacjenta:

  • głęboką prace na tkankach i działanie pozbawione dyskomfortu
  • poruszanie, zastojów i drenowanie płynów
  • usuwanie stanów zapalnych
  • kojące działanie na system nerwowy
  • rozciąganie mięśni i tkanki łącznej
  • rozluźnia zrosty

Terapia blizny

– wprowadzana jest w rehabilitacji po zabiegowej w celu zmniejszenia jej widoczności, a także poprawy funkcjonalności. Do powstawania blizny przyczyniają się urazy lub różnego rodzaju zabiegi chirurgiczne, w których dochodzi do przerwania ciągłości skóry oraz głębiej położonych tkanek. Nie da się zapobiec jej wytworzeniu, jednak można wpłynąć na jej wygląd oraz prawidłowy przebieg gojenia, co zmniejszy ryzyko późniejszych powikłań związanych z patologicznym zbliznowaceniem struktur.
Wspomniany mechanizm zaburzenia przesuwalności tkankowej spowodowany blizną pooperacyjną wymaga terapii. W przeciwnym razie może ona znacząco wpływać na aspekty funkcjonowania narządu ruchu człowieka. Brak mobilizacji, masażu zrostów pooperacyjnych skutkuje często upośledzeniem czucia głębokiego, przykurczami, bólem blizny, nie wspominając już o defektach kosmetycznych. Mobilizacja, masaż blizny pooperacyjnej jest procesem, który powinien zostać zapoczątkowany we właściwym czasie. Przyjmuje się, że terapię można wykonywać już w pierwszych dniach po zabiegu, jednak polega ona wtedy na oddziaływaniu na okoliczne tkanki, stosowaniu we właściwym czasie i zgodnie ze wskazaniami.

Terapia lustrzana (ang. mirror therapy)

jest jedną z technik neurorehabilitacyjnych leczenia bólu, poprawy funkcjonalności ręki za pomocą lustra. Stosowana jest również w przypadku terapii wieloobjawowego miejscowego zespołu bólowego zwanego Zespołem Sudecka (Algodystrofią). Pobudza się neurony lustrzane w półkuli mózgu strony przeciwnej do strony zajętej kończyny poprzez aktywację wizualnego sprzężenia zwrotnego (mirror visual feedback – MVF), powodującego modyfikację schematu postrzegania ciała u chorego. Dzięki temu mechanizmowi informacja o obserwowanej czynności ruchowej/akcji jest przekazywana do strefy ruchowej mózgu. Obserwacja ruchów, będąca jedną z jej głównych zasad, prowadzi do pobudzenia i późniejszego utrwalenia zmian z systemie motorycznym mózgu.

wskazania

Cel terapii:

  • zmniejszenie bólu w kończynie u chorego z wieloobjawowym miejscowym zespołem bólowym – CRPS typu I (zwanej również Algodystrofią)
  • przyspieszenie odzyskiwania utraconej funkcji motorycznej kończyny.

Zabiegi wykonuje

MAGDALENA KOLASIŃSKA

mgr fizjoterapii, terapeuta ręki

 

Od 10 lat zajmuję się fizjoterapią rąk głównie po zabiegach chirurgicznych oraz w problemach przeciążeniowych. Wykonuję zabiegi oparte na terapii manualnej, zajmuję się również tworzeniem ortez z materiałów termoplastycznych.

Swoje kwalifikacje podnoszę regularnie uczestnicząc w zjazdach, kongresach i szkoleniach z zakresu Terapii Ręki.

Jestem członkiem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Ręki oraz Polskiego Towarzystwa Terapii Ręki oraz wykładowcą na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie na wydziale Rehabilitacji